Peter Hammill
Maandag zag ik er nog tegenop. Geen zin in al die ouwe shit, geen zin ook in al die herinneringen. Zorgvuldig weggestopt met maar één mogelijkheid ze naar boven te brengen. Dus niet. Het zou mijn zestiende Hammill-concert worden. En dinsdag, de dag zelf, kon ik nauwelijks wachten en was doodnerveus. Niks herinneringen, louter schoonheid. Samen met Bowie's Live at the Beeb had ik bij de Plaatboef een week of twee tevoren This en None Of The Above gehaald en er erg van genoten. In de winkel op de gracht steeds Tivoli zo goed mogelijk in de gaten gehouden, en zo nu en dan even binnen aan de deur luisteren of ze al aan de soundcheck zijn begonnen. Niks gehoord, maar rond vijven liep Hammill naar buiten, grijs haar en lange zwarte jas.
Hij stond aangekondigd als Peter Hammill + support; deuren open 19:30, aanvang support 20:15. Ik vond het niet waarschijnlijk dat ie solo zou spelen. Over twee weken zou ie 52 worden. Dan trek je niet meer, zoals Raymond van het Groenewoud het ooit zei, als een troubadour door het land. Na het werk snel thuis een boterham, wat joints (gerookt en) voorgebouwd, en dan terug naar Tivoli. Nog vóór zevenen, ik was de eerste. Twee Engels sprekende meisjes die na mij kwamen vroegen niks, maar na hun gesprek een tijdje te hebben aangehoord (o.a. "He doesn't know anything yet about his support-act..." "But he did choose it himself, did he?" "I'm not sure...") heb ik ze de stage-entrance maar gewezen. Een jongen nog wat later vertelde dat de support Michael nog wat zou zijn geweest (die afgelopen weekend nog bij Kopspijkers op TV was geweest, naar ik nog weer later zou vernemen), een Nederlandse achternaam, maar dat dat was komen te vervallen. Hammill zou nu om half negen beginnen. Toen de deuren opengingen stonden er al ongeveer twintig mensen.
Eenmaal binnen: shit! Geen stoelen. Aan het podium was te zien dat het Hammill en Gordon zouden worden; draagbare vleugel, versterkte akoestische gitaar en pedals voor de viool (Jackson heeft pedals èn een standaard voor de saxofoons en fluiten). Groot glas sap achter de monitor op de rand van het podium, nog een joint gerookt, en half negen stipt dimde het licht. Maar ontdimde korte tijd later weer. Daarna deden ook twee enorme lampen achter op het podium het. Pak 'm beet vijf over negen kwamen ze het podium op; Hammill helemaal in het wit, behalve donkere schoenen, en Gordon met een witte bloes (mouwen open) en zwarte broek met vouw, zwarte schoenen. Zijn viool lijkt behoorlijk oud (met een onlangs vernieuwde brug) en van donkerbruin, roestbruin en roodbruin hout, soms bijna zwart.
Ze openden met The Siren Song, en daarna A Better Time. Hammill kondigde het af als: "Those were The Siren Song and A Better Time, and I don't care what albums they were on... nor what other bands might ever have performed them...!" De vorige keer in Tivoli, vertelde hij, had hij gedacht dat dat de laatste keer was geweest. "But, here I am again... And you're here again as well..." Na Bubble zei iemand in het publiek: "That was a strange Bubble just now!" En Hammill met een blik op de setlist: "Well, we've got all sorts of bubbles tonight, we've got your comfortable bubble coming up!" Ze speelden ook Like Veronica, Unrehearsed (mooi), Nightman (zeker zo mooi). En Patient (prachtig), Nothing Comes (waarna Hammill zich tot Gordon wendde en zei: "Album...?" met een vragende blik en uitgestrekte arm), Last Frame (fenomenaal op gitaar en viool), en ("a Chris Judge Smith song," op verzoek van Stuart Gordon, maak ik me sterk) Been Alone So Long. Hij maakte (na Patient) een opmerking over het lawaai dat je kunt maken door middel van de stilte, beter zelfs dan door middel van lawaai. Het publiek was opmerkelijk stil. Terug naar de piano voor Tango For One (met als tekst "this audience is restless" in plaats van "restive"), Faculty X (enorm!), A Way Out, en dan Still Life.
Jawel. Still Life.
Piano (keyboard) en viool. Ademloos toegekeken. Beelden van keren dat ik het nummer zelf heb gezongen, alle plaatsen die er al zijn geweest... herinneringen aan keren dat ik het nummer voor het eerst hoorde (voor het eerst, voor het eerst live, voor het eerst door Hammill, voor het eerst solo op piano) en aan vele andere keren dat ik het hoorde, herinneringen aan alle verlangen en wachten en tevreden geduld. Een snelle, heftige versie, mede door die viool. Niet eens het oudste nummer dat hij vanavond speelde (Been Alone So Long, Shingle Song, Again).
Na het applaus: "Thank you collectively... individually... and Tivoli!" Ik doofde mijn sjekkie weer toen het me duidelijk werd wat ze als toegift inzetten. Shingle Song, in een Fireships-achtige breekbare versie. Daarbij rookt men niet. Daarna kwam een roadie de microfoons weghalen en het gordijn sluiten. En dus ook nog Again acapella. Hij zat op een stoeltje vooraan op het podium. De tekst volslagen verkeerd (bijvoorbeeld "I smell your perfume just as though that were a mirror," maar ook veel meer foute opvolgingen (wel "To your sad eyes turned away...") en herhalingen), en op het eind hield hij in. De zaal, tot voor kort doodstil, brulde op zijn teken meteen: "Oh, this will never come again!" Waarop hij ging staan, zijn hoofd schudde, zong: "That will come again and again and again...", de zaal liet uitlachen, en met nadruk zong: "But this will never come again...!"
Peter Hammill in Jaffa, Israël, 30 maart 2001 (fotograaf onbekend).
Peter Hammill in Guastalla, Italië, 4 april 2001 (fotograaf onbekend).
