Judge Smith
In november 2004 werd bekend dat Van der Graaf Generator in mei 2005 een concert zou geven in de Royal Festival Hall in Londen. Laura en ik waren erg enthousiast, want de band had sinds zomer 1978 niet bestaan, en niemand had rekening gehouden met de mogelijkheid van een reünie. Peter Hammill had altijd gezegd er geen zin in te hebben, zeker niet als er geen nieuw album zou zijn. Maar nu zou er ook een nieuw album verschijnen, Present (april 2005).
Maar met de aankondiging in december 2004 dat Judge Smith op diezelfde dag in de middag een concert zou geven in Londen waren we ook erg blij. Judge Smith zou spelen in de kleine Grand Hall van de Cobden Club (maximaal 150 toeschouwers). Hij was samen met Peter Hammill de oprichter van Van der Graaf Generator en de zanger en eerste drummer (in 1967), maar na de opname van de eerste single (People You Were Going To / Firebrand) was hij uit de band gestapt en een solo-carrière begonnen. Hij had sindsdien theatermuziek geschreven en een klein aantal albums uitgebracht. Wij kenden toen nog alleen Democrazy, een verzameling vroege demo-opnamen die in beperkte oplage was uitgebracht, en het omvangrijke dubbelalbum Curly's Airships (2000), een zogeheten "songstory" over de ramp met de R 101 Zeppelin in 1930. Ook Judge Smith zou een nieuw album uitbrengen.
We slaagden erin om (dankzij SoulSeek) een ander album van Judge Smith te downloaden, Dome Of Discovery (1993). We waren onmiddellijk onder de indruk van zijn humor, zijn 'British-ness' en zijn eerlijkheid en gebrek aan compromissen. Als demonstratie daarvan kan hier de tekst van Carpet Tiles gevonden worden (de hele site Judge Smith is een aanrader!). Laura was in de tijd dat ik dit schreef nog lang niet Judge's webmaster.
Ik was nog niet zo vaak voor een concert naar het buitenland gegaan; ik denk dat Pink Floyd in Werchter in 1989 en de Grateful Dead in Essen in 1990 de (tot aan 2005) enige keren waren. Maar nu gingen we met de bus naar Frankrijk, met bus en al de tunnel in (op een trein) en door naar Londen. We hadden er een kamer in een goedkoop hotelletje geboekt, voor een dag of vier of zo. Wat een genot om weer in Engeland te zijn! Wat een heerlijk land. Wat voel ik me daar thuis!
In de middag van 6 mei gingen Laura en ik met de metro naar de buurt waar de Cobden Club ligt. We liepen nog een stukje en waren er (zoals zo vaak bij concerten) ruim te vroeg. Na een tijdje in een pub te hebben gezeten, kwamen we in een van de kleine parkjes langs Kensal Road vier of vijf personen tegen die er thee zaten te drinken. Toen eenmaal duidelijk was dat ook zij naar Judge zouden gaan, reageerde één van hen door te zeggen: "Wow! En zijn jullie helemaal uit Nederland gekomen om de Judge te zien?"
"Nou, eerlijk gezegd," moesten we toegeven, "is er nog een ander concert, namelijk van Van der Graaf Generator in de Royal Festival Hall."
"Ja," was het antwoord. "Daar heb ik ergens over gelezen. Is dat niet ook deze week?" We waren zeer verbaasd. We wisten niet dat dat bestond; mensen die Judge Smith kennen maar alleen vaag van Van der Graaf Generator hadden gehoord. En feitelijk is het terecht. Judge doet iets heel anders dan Van der Graaf Generator sinds 1967 heeft gedaan, en hij verdient een veel grotere bekendheid dan hij heeft. Overal staat bij aankondigingen en besprekingen en zo maar weer achter zijn naam: "mede-oprichter van de beroemde"... terwijl er zou moeten staan "de briljante componist en performer"...
In de rij voor de deur voelden we ons een beetje buitenstaanders. Fans van Van der Graaf Generator zijn over het algemeen zeer toegewijde volgelingen die elkaar niet zelden proberen af te bluffen met hun kennis van details. En alle mensen in deze rij leken wel fans van Van der Graaf Generator, niet van Judge Smith. We herkenden een aantal gezichten. Naar concerten van Peter Hammill komen immers voor een groot deel telkens weer dezelfde toeschouwers.
Eenmaal binnen werden onze namen vergeleken met de lijst met reserveringen (we hadden geen kaartjes, maar hadden ons slechts hoeven aanmelden middels een e-mail), en kregen we van één van de organisatoren een mooi verzorgd programma uitgereikt. Daarna gingen we twee verdiepingen omhoog naar de Grand Hall, een prachtige zaal. Langs de wanden waren grote spiegels, er was een stemmige verlichting en er hingen grote, donkere doeken langs het podium als in een theaterzaal.
In de zaal lag een aantal met leer bespannen kubussen, om op te zitten of om omgekeerd te gebruiken als tafeltje voor je drankjes. Wat een luxe. We gingen zitten op ongeveer vier meter van het podium. Ik herinner me dat er Fins bier op fles was, maar ik vond het nog wat te vroeg. Ik herinner me ook dat ik het allemaal wat druk en warm vond. Al die onderzoekende blikken op zoek naar bekende gezichten, da's niks voor mij. Laura heeft nog eventjes met wat mensen gepraat, maar ik heb me achter mijn drankje verscholen. Begin nou maar met dat concert!
Vanaf het moment dat Judge Smith vriendelijk glimlachend het podium op kwam, was ik verkocht. Wat een innemend mens. Hij liet zich begeleiden door Michael Ward-Bergeman op accordeon, John 'Fury' Ellis op electrische gitaar en René van Commenée op percussie. Ik kende René van Commenée als percussionist op live-concerten en een album van saxofonist David Jackson (ik had ze ooit samen live in het Willem Arntsz-huis in Utrecht gezien) en als percussionist op Judge Smith's album Curly's Airships. John 'Fury' Ellis was een oude bekende, omdat hij jarenlang als gitarist heeft opgetreden met Peter Hammill. Van Michael Ward-Bergeman tenslotte had ik nog nooit gehoord, maar hij maakte misschien wel de meeste indruk. Wat een fantastische muzikant!
Judge Smith kondigde aan dat hij alle nummers van zijn nieuwe album The Full English zou gaan spelen, plus nog een aantal verrassingen daartussendoor. Een of anderhalf uur lang bleef ik geheel betoverd in de zaal zitten kijken naar deze vier muzikanten. Behalve alle nummers van The Full English speelden ze ook enkele nummers van eerdere albums, en als toegift één nummer dat niet op een album was verschenen maar wel ooit door Peter Hammill opgenomen, Four Pails. Judge Smith vertelde waarom hij zo weinig optrad, en hoe moeilijk het was om concerten te organiseren vanwege volle agenda's en financiën.
Ward-Bergeman, Smith en Ellis (foto door traversesmag.org).
Ward-Bergeman, Smith, Van Commenée en Ellis (foto door traversesmag.org).
Smith (foto door traversesmag.org).
Na afloop kochten we The Full English en Dome Of Discovery, en we verlieten de zaal kort daarna. Eén verdieping lager zagen we de muzikanten met drankjes in hun hand in een ruime zaal staan. Eventjes hebben we erover gedacht om Judge aan te spreken om hem te complimenteren en bedanken, maar we dachten dat hij het veel te druk zou hebben, en zijn toch maar doorgelopen. Achteraf hadden we misschien toch naar binnen moeten gaan. Pas veel later hoorde ik dat ook Arthur Brown bij het concert aanwezig was geweest. Hij en Judge Smith zijn al sinds vele jaren goed bevriend, en ook Brown had deze bijzondere gebeurtenis niet willen missen.
Diezelfde avond, bij het reünieconcert van Van der Graaf Generator, meende ik in de mensenmassa in de Royal Festival Hall het kale hoofd van Judge Smith in het publiek te ontwaren. Het zou me verbazen als hij er niet bij was.
