Van der Graaf Generator - The Book
Aanvankelijk wist ik niks méér over de geschiedenis van de band dan wat er beschreven stond in de korte aantekeningen in twee compilatie cd's. Vanaf het moment dat ik Van der Graaf Generator had leren kennen (dankzij de Genesis-biografie door Armando Gallo) had ik geprobeerd om voor mezelf in gedachten een beeld te vormen over hoe het allemaal was gegaan. De openbare bibliotheek had biografieën over vele verschillende bands, maar geen over Van der Graaf Generator. En slechts een aantal van mijn vragen werd beantwoord in de korte aantekeningen in de twee cd's, First Generation en Second Generation, die zich voornamelijk bezig hielden met de line-up. Zo wist ik bijvoorbeeld al dat de bassist van de eerste albums opnieuw in de band had gezeten tijdens de laatste albums. En ik wist dat de band tussen 1972 en 1975 niet had bestaan. Maar ik wilde weten hoe dat was gegaan, en vooral: waarom.
Ik heb veertien jaar gewacht totdat in 2000 de vier-dubbel cd The Box verscheen. De belangrijkste reden toen om deze te kopen, behalve het volledig maken van mijn verzameling, was dat er een boekje in zat over de geschiedenis van Van der Graaf Generator. Dat maakte me blij, maar het slaagde er niet in mijn dorst naar informatie over mijn favoriete band te stillen.
Daarna wachtte ik nog eens vijf jaar, en leerde in 2005 over het bestaan van het boek dat The Book heet. Eindelijk, na al die tijd, is er een biografie over Van der Graaf Generator! Ik heb het onmiddellijk gekocht en heb in niet meer dan een paar dagen alle (ongeveer) 320 pagina's gelezen. Het is een groot, zwaar en alomvattend boekwerk, dat het verhaal chronologisch vertelt van de formatie in 1967 tot het eind in 1978 (met een epiloog over de reünie in 2005).
The Book is zeker geen droge verzameling van feitjes. Geenszins. Ik had nog maar een klein aantal pagina's gelezen toen ik gegrepen werd door de combinatie van een diepgravende bron van informatie en tegelijkertijd een Boek, dat wil zeggen, het is geschreven als een goede roman, met cliffhangers, psychologisch inzicht en een goede dosis humor. Het is zo goed geschreven dat ik slechts door wilde lezen, en niet te lang wilde stilstaan bij een aantal ingewikkelde alinea's. Toen ik het voor de tweede keer las kon ik meer rust nemen, achterover leunen en notities maken. Daarna had ik nog maar een paar detail-vragen over. Binnen zes weken was ik toe aan de derde keer lezen.
Ik weet nu alles over de jaren zestig roots van Van der Graaf Generator, de connectie met Jimi Hendrix en Arthur Brown, en wat Judge Smith nu precies in Amerika deed voordat hij terug kwam met de naam voor de band. Ik weet hoe David Jackson ertoe gekomen is om twee saxofoons tegelijkertijd te bespelen, en hoe Hugh Banton bass-pedals is gaan spelen. Ik weet alles wat er te weten valt over de beroemde Six Bob tour. Ik weet wat de bandleden deden in de jaren tussen 1972 en 1975. Ik weet hoe, waarom, waar en wanneer ze opnieuw bij elkaar kwamen, en hoe Godbluff werd verzonnen. Ik weet van de connectie van Van der Graaf met punk. En ik weet nu over de muzikale activiteiten van alle bandleden buiten Van der Graaf Generator. Ik weet alles.
De schrijvers Jim Christopulos en Phil Smart zijn erin geslaagd om een enorm aantal mensen te interviewen, waaronder, behalve de bandleden zelf, Peter Gabriel, Arthur Brown, Hugh Hopper, Gordian Troeller, George Martin en Paul Whitehead, die allen interessante verhalen bij hebben gedragen. Verhalen waarvan het me bij het lezen verbaasde dat ze nog niet eerder waren opgeschreven. Een overdaad aan kleine, gedetailleerde herinneringen slaagt erin om dit verre verleden kleur te geven. Ik heb de spelletjes leren kennen die ze speelden, de apparatuur die ze gebruikten, de lol die ze hadden bij het schrijven, oefenen en optreden, en de algemene atmosfeer van de jaren zeventig.
Oh, en dan die foto's! Vele prachtige foto's die ik me scherp herinner na ze slechts eenmaal te hebben gezien. Er zijn er teveel om ze te vermelden. Het eerste voorbeeld dat me te binnen schiet is een foto van binnen de tourbus, waar David Jackson en Hugh Banton zitten te praten, met in hun handen een kabel van een of ander complex apparaat, terwijl Peter Hammill in de achtergrond een boek zit te lezen. Maar er is ook een foto van de poster die het allereerste optreden van Van der Graaf Generator aankondigde. Er is er een van een erg jonge Hugh Banton met zijn piano- en orgelleraar. Foto's van de roadies, foto's naast de bus, in hotelkamers. Foto's van de vier, terwijl ze oefenen voor Godbluff. Guy Evans op een fiets. En er zijn prachtige en interessante copieën van kladjes met de tourdata (met zinnen zoals voor woensdag 17 mei 1972: "Als Kooky jullie niet op het vliegveld staat op te wachten, neem dan alsjeblieft een taxi naar de Zoom Club. Kooky's telefoonnummer is: Frankfurt 281434. Hij boekt het hotel voor jullie maar jullie betalen").
Als je beweert ook maar iets over Van der Graaf Generator te weten, dan kun je het je niet veroorloven om The Book niet te lezen. Ik kan niet ontkennen dat ik nog steeds dorstig ben naar meer informatie. De enige kritiek die ik over The Book kan bedenken, is: het is te kort. Ik zou blij zijn geweest met twee en zelfs tien keer de huidige omvang. Maar het is een boek dat ik nog wel twintig jaar zal lezen voordat er een noodzaak ontstaat om nog weer dieper te duiken in de historie van Van der Graaf Generator. The Book is zeker zo essentieel in elke muziekcollectie als elk van de albums van Van der Graaf Generator.
Van der Graaf Generator - The Book bestaat alleen in het Engels, en kan worden besteld op deze pagina van de Van der Graaf Generator website.
